Zapobieganie bezdomności zwierząt

W Ponadregionalnym Centrum Kongresowym w Pawłowicach we Wrocławiu odbyła się (08.12) II Konferencja, której tematem przewodnim było zapobieganie bezdomności zwierząt w programach opieki nad zwierzętami w Polsce.
Patronat nad konferencją objęli:
Marszałek Województwa Dolnośląskiego Cezary Przybylski,
Wojewoda Dolnośląski Tomasz Smolarz,
Główny Lekarz Weterynarii Marek Pirszczuk
Rektor UP we Wrocławiu Roman Kołacz.

Poniżej streszczenie ze spotkania przytaczając słowa australijskiego etyka: „ Ból i cierpienie są złe, bez względu na rasę, płeć czy gatunek istoty, która cierpi. To, jak ból jest zły, zależy od tego, jak jest intensywny i jak długo trwa; ale bóle o tej samej intensywności i czasie trwania są równie złe, bez względu na to, czy są odczuwane przez ludzi czy zwierzęta" – Peter Singer .
Konferencję otwarła lek. weterynarii Zofia Batorczak, prowadzącymi byli dr hab. Krzysztof Rypuła, prof. nadzw. oraz dr hab. Andrzej Rudy.
Prawa zwierząt opierają się na twierdzeniu, że zwierzęta są istotami czującymi, zdolnymi docenić wartość swojego życia i z tego względu należą im się prawa, które chroniłyby ich autonomię. Idea praw zwierząt odrzuca teorię mówiącą o użytkowej roli zwierząt, głoszącą, iż istniejące one po to, by służyć człowiekowi. Prawa zwierząt są terminem często mylonym z opieką nad zwierzętami , której istotą jest ochrona zwierząt przed cierpieniem. W ostatnich latach uwidacznia się problem bezdomności zwierząt w Polsce. Coraz więcej mówi się i czyni w kwestii zwierząt.
Według danych w Polsce mamy aktualnie ponad 100 tys. bezdomnych psów i ok. 22 tys. kotów. Główną przyczyną bezdomności zwierząt jest ich porzucanie przez bezdusznego właściciela, rzadziej ucieczka lub zbłąkanie. Stosunek ludzi oraz w szczególności lekarzy weterynarii, nie może być obojętny wobec bezdomności zwierząt. Poszanowanie praw zwierząt to przede wszystkich ochrona ich dobrostanu, poprzez nie narażanie ich na cierpienie. Aby jednak chronić zwierzęta przed zbędnym bólem, cierpieniem a często bezsensowną i okrutną śmiercią, przyjęto wiele aktów prawnych. Zasady te w cywilizowanych krajach nie powinny podlegać dyskusji. Światowa Deklaracja Praw Zwierząt uchwalona pod patronatem UNESCO ma wymiar bardziej etyczny niż prawny. W preambule napisano, że „każde zwierzę jako istota żywa ma prawo w sferze moralnej i że nieznajomość i nie zauważanie tych praw prowadziły człowieka oraz prowadzą go nadal na drogę przestępstw przeciwko naturze i zwierzętom. Człowiek nie może rościć sobie prawa do niehumanitarnego wykorzystywania swojej przewagi, wprost przeciwnie, każde zwierzę ma prawo oczekiwać od człowieka poszanowania, opieki i ochrony". W art. 6 cyt. deklaracji czytamy także, że „ Każde zwierzę, które człowiek wybrał na swego towarzysza, ma prawo żyć tak długo, jak długo pozwala na to jego gatunkowa natura, a porzucanie zwierzęcia jest aktem okrutnym i nikczemnym".
Wychodząc naprzeciw deklaracji, w 1987 roku Rada Europy w Strasburgu uchwaliła Europejską Konwencję o Ochronie Zwierząt Domowych. Art. 3 tej konwencji mówi, że „Nikt nie może zwierzętom domowym sprawiać bólu, przysparzać cierpień lub powodować stresu, oraz nikt nie może porzucać zwierząt domowych". Polskim aktem prawnym, który reguluje ochronę dobrostanu zwierząt jest Ustawa o Ochronie Zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 r.
Ustawa o ochronie zwierząt definiuje, że „zwierzęta bezdomne" – to zwierzęta domowe lub gospodarskie, które uciekły, zbłąkały się lub zostały porzucone przez człowieka, a nie ma możliwości ustalenia ich właściciela lub innej osoby, pod której opieką trwale dotąd pozostawały. W art. 5 czytamy, że każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania, a w art. 6. „że nieuzasadnione lub niehumanitarne zabijanie zwierząt oraz znęcanie się nad nim jest zabronione". Ustawa jasno określa, że porzucenie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje, jest znęcaniem się nad zwierzęciem.
Zapobieganie bezdomności zwierząt jest ustawowym zadaniem gmin.
Z przestępstwem popełnionym umyślnie z zamiarem bezpośrednim mamy do czynienia wówczas, gdy sprawca chce popełnić czyn zabroniony. Oznacza to, że sprawca musi obejmować swoją świadomością okoliczności tworzące zespół znamion czynu zabronionego.
Zwierzęta traktowane w opisany wyżej sposób mogą być odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza) właściwego, że względu na miejsce przetrzymania zwierzęcia. Odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd nie orzeknie przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone.
Zarówno znęcanie się nad zwierzętami, jak również ich uśmiercanie w zakresie i w sposób niezgodny z ustawą traktowane są jako przestępstwo i w każdym przypadku ujawnienia takich faktów kierowane będą stosowne zawiadomienia do organów ścigania.
Magdalena Biniasz